ທ່ານ ສຈ. ປອ. ຈະເລີນ ເຍຍປາວເຮີ ຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ, ປະທານກຳມາທິການກົດໝາຍ ໄດ້ໃຫ້ສໍາພາດຕໍ່ສື່ມວນຊົນ ໃນໂອກາດເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 7 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ (ສພຊ) ຊຸດທີ IX ກ່ຽວກັບການເຄື່ອນໄຫວວຽກງານຂອງກໍາມາທິການກົດໝາຍ ເຊິ່ງທ່ານໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ກຳມາທິການກົດໝາຍ ມີພາລະບົດ ບາດໃນການເປັນເສນາທິການໃຫ້ແກ່ຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ສະພາແຫ່ງຊາດ ໃນວຽກງານສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ; ການຕິດຕາມກວດກາ, ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ ແລະ ຕີຄວາມໝາຍກົດໝາຍ. ນັບແຕ່ກອງປະຊຸມຄັ້ງປະຖົມມະລືກຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ IX ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ກຳມາທິການກົດໝາຍ ໄດ້ປະຕິບັດພາລະບົດບາດດັ່ງກ່າວເປັນຢ່າງດີ ເຊິ່ງມີຜົນສຳເລັດທີ່ພົ້ນເດັ່ນຈຳນວນໜຶ່ງຄື:
ວຽກງານສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ: ກຳມາທິການກົດໝາຍ ໄດ້ເປັນເຈົ້າການປະສານສົມທົບກັບບັນດາກຳມາທິການສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍຂອງ ສພຊ ຊຸດທີ IX ເຊິ່ງສາມາດນໍາເອົາຮ່າງກົດໝາຍເຂົ້າພິຈາລະນາຮັບຮອງເອົາໃນກອງປະຊຸມສະໄໝວິສາມັນເທື່ອທີ 1, ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 2 ຫາເທື່ອທີ 5 ທັງໝົດ 51 ສະບັບ ໃນນັ້ນ, ສ້າງໃໝ່ 15 ສະບັບ, ປັບປຸງ 36 ສະບັບ ເທົ່າກັບ 54.16% ຂອງແຜນການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ 5 ປີ ຂອງ ສພຊ ຊຸດທີ IX.
ສຳລັບກອງປະຊຸມສະໄມສາມັນເທື່ອທີ 7 ໃນຄັ້ງນີ້ ໄດ້ນຳເອົາກົດໝາຍເຂົ້າພິຈາລະນາທັງໝົດ 13 ສະບັບ ໃນນັ້ນ. ສ້າງໃໝ່ 2 ສະບັບ, ປັບປຸງ 11 ສະບັບ; ໄດ້ເປັນເຈົ້າການຮ່ວມກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຄົ້ນຄວ້າປັບປຸງແຜນການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ໄລຍະ 2023-2025; ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ສຳເລັດການອອກຄຳແນະນຳ ຂອງຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ ສະບັບເລກທີ 03/ຄປຈ, ລົງວັນທີ 05 ມັງກອນ 2024 ກ່ຽວກັບການສ້າງແຜນການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ ໄລຍະ 2026-2030. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງໄດ້ປະກອບຄໍາເຫັນຕໍ່ການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງນິຕິກຳຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ, ລັດຖະບານ ແລະ ປະທານປະເທດ ຈຳນວນຫຼາຍສິບສະບັບ.
ກຳມາທິການກົດໝາຍ ໄດ້ເປັນເຈົ້າການດຳເນີນການຕິດຕາມກວດກາການປະຕິບັດລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ ຢູ່ບັນດາກະຊວງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນຈຳນວນໜຶ່ງ; ໄດ້ເປັນເຈົ້າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມະຕິຄະນະປະຈໍາສະພາແຫ່ງຊາດ ສະບັບເລກທີ 291/ຄປຈ, ລົງວັນທີ 08 ທັນວາ 2022 ວ່າດ້ວຍການຕິດຕາມກວດກາການຜັນຂະຫຍາຍມາດຕາຂອງກົດໝາຍທີ່ກໍານົດໃຫ້ອອກເປັນນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ເຊິ່ງຜ່ານການກວດກາເຫັນວ່າ ຍັງມີມາດຕາທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍເປັນນິຕິກຳໃຕ້ກົດໝາຍ ຈຳນວນ 313 ມາດຕາ ກວມເອົາ 93 ກົດໝາຍ.
ໄດ້ເປັນເຈົ້າການສົມທົບກັບພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ດຳເນີນການຕິດຕາມກວດກາການປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະ ຕິບັດກົດໝາຍ ຈໍານວນ 11 ສະບັບ ໃນ 3 ຂົງເຂດຄື: ຂົງເຂດເສດຖະກິດ-ການເງິນ 4 ສະບັບ, ຂົງເຂດຍຸຕິທໍາ 4 ສະບັບ ແລະ ຂົງເຂດປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ 3 ສະບັບ (2023); ປະກອບສ່ວນດຳເນີນການປະເມີນກົດໝາຍຂົງເຂດສະພາແຫ່ງຊາດ 4 ສະບັບ.
ໄດ້ສ້າງ ແລະ ຈັດພິມປຶ້ມຄູ່ມື ການຕິດຕາມກວດກາການປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ, ສໍາເລັດການຈັດພິມປຶ້ມຄູ່ມືໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ລັດຖະທໍາມະນູນ ແຫ່ງ ສປປລາວ, ປຶ້ມປະມວນເອກະສານຕິດຕາມກວດກາການປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ 4 ສະບັບ ທີ່ຕິດພັນກັບວາລະແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນ ແລະ ກໍາລັງເຂົ້າຮ່ວມການດໍາເນີນການປະເມີນລັດຖະທໍາມະນູນ ແຫ່ງ ສປປລາວ ສະບັບປັບ ປຸງປີ 2015.
ໄດ້ນຳເອົາລັດຖະທຳມະນູນ, ກົດໝາຍ ແລະ ນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ທີ່ຢູ່ໃນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ຂົງເຂດອື່ນ ໄປເຜີຍແຜ່ຢູ່ບັນດາກະຊວງ, ອົງການ; ນອກຈາກນັ້ນ, ໄດ້ຮັບມອບໝາຍໃຫ້ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຮຽບຮຽງປະຫວັດສາດ 50 ປີ ແຫ່ງການເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ສປປລາວ ເຊິ່ງຄາດຄະເນວ່າຈະສຳເລັດໃນປີ 2025.
ຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າເຫັນວ່າ ການຈັດຕັ້ງ ແລະ ບຸກຄົນ ຍັງບໍ່ທັນກຳແໜ້ນກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບການສະເໜີຕີຄວາມໝາຍຂອງມາດຕາກົດໝາຍ ແລະ ໄດ້ແຈ້ງຕອບໃຫ້ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງປະຕິບັດໃຫ້ຖືກ ຕ້ອງຕາມຂັ້ນຕອນ.
ທ່ານຍັງໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ: ບັນຫາຫຍຸ້ງຍາກໃນການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ 5 ປີ ກຳນົດຈຳນວນກົດໝາຍຫຼາຍເກີນໄປ (96 ສະບັບ), ແຕ່ລະກອງປະຊຸມຕ້ອງໄດ້ພິຈາລະນາຮ່າງກົດໝາຍເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ເວລາຈຳກັດ, ງົບປະ ມານມີໜ້ອຍ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍຈຳນວນໜຶ່ງ ບໍ່ຮັບປະກັນຄຸນນະພາບເທົ່າທີ່ຄວນ; ນອກຈາກນັ້ນ, ເຫັນວ່າກົງຈັກ ແລະ ພະນັກງານກົດໝາຍຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ບັນດາກະຊວງ, ອົງການ ຍັງຂາດເຂີນທັງຄຸນນະພາບ ແລະ ປະລິມານ ບໍ່ຕອບສະໜອງທັນກັບວຽກງານກົດໝາຍ. ການປະກາດໃຊ້ກົດໝາຍຈຳນວນຫຼາຍ ກໍມີຄວາມສຳຄັນ, ແຕ່ປັດໄຈຕັດສິນແມ່ນການບັງຄັບປະຕິບັດກົດໝາຍໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນນັ້ນ ເປັນບັນຫາຄ້າງຄາໃຫຍ່, ຈຶ່ງສະເໜີໃຫ້ທຸກພາກສ່ວນຈົ່ງເອົາໃຈໃສ່ແກ້ໄຂບັນຫານີ້ໃຫ້ດີກວ່າເກົ່າ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພົນລະເມືອງທຸກຄົນ ຈົ່ງປະຕິບັດສິດ ແລະ ພັນທະຕາມກົດໝາຍໃຫ້ຄົບຖ້ວນ.
ທ້າຍນີ້ ໃນນາມເປັນຕົວແທນຂອງປະຊາຊົນ ຂໍສະແດງຄວາມຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວເຖິງຄວາມທຸກສຸກຂອງປະ ຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ແລະ ໃຫ້ທຸກຄົນຈົ່ງມີສະຕິເຄົາລົບ ແລະ ປະຕິບັດລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ, ເປັນກະບອກສຽງໃຫ້ແກ່ພັກ-ລັດ, ເປັນເຈົ້າການໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ປະກອບສ່ວນສ້າງສາພັດ ທະນາປະເທດຊາດຂອງຕົນ.