(ສພຊ) ເພື່ອຕິດຕາມກວດກາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ, ນິຕິກໍາລຸ່ມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການ ຂອງຜູ້ເຊື່ອຖືສາສະໜາຕ່າງໆ ແລະ ການແກ້ໄຂປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ທາງດ້ານສາສະໜາຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ ຮວມທັງການເຄື່ອນຍ້າຍພົນລະເມືອງຂອງປະຊາຊົນສອງຟາກຊາຍແດນ ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍ ຂອງສອງປະເທດ ແລະ ສະພາບການຕ່າງໆຢູ່ລຽບຕາມຊາຍແດນ ຕະຫລອດຮອດການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງກໍາລັງປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ, ການປະຕິບັດກົດໝາຍ, ນິຕິກໍາລຸ່ມກົດໝາຍ, ລະບຽບການ ໃນຄ້າຍຄຸມຂັງ-ດັດສ້າງ, ການຄ້າມະນຸດ ແລະ ວຽກງານການປັກຫລັກໝາຍຊາຍແດນ. ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 14-17 ທັນວາ 2019, ທ່ານ ພົທ. ແສງນວນ ໄຊຍະລາດ ເລຂາທິການສູນກາງພັກ, ຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ເຊິ່ງປະກອບດ້ວຍຮອງປະທານກໍາມາທິການບັນດາເຜົ່າ, ຮອງປະທານກໍາມາທິການປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ (ປກຊ-ປກສ), ຕາງໜ້າກໍາມາທິການການຕ່າງປະເທດ ແລະ ວິຊາການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈາກສະພາແຫ່ງຊາດ (ສພຊ) ໄດ້ສົມທົບກັບ ທ່ານ ຄໍາວອນ ບຸນທະວົງ ປະທານສະພາປະຊາຊົນແຂວງ (ສພຂ) ຫົວພັນ; ໄດ້ເຄື່ອນໄຫວຕິດຕາມກວດກາຢູ່ 4 ຈຸດ ຄື: 1. ດ່ານປ່າຮ່າງ ເມືອງສົບເບົາ ເຊິ່ງເປັນດ່ານທ້ອງຖິ່ນ ຕິດກັບດ່ານລອງເຊິນ ເມືອງມົກເຈົ່າ ແຂວງເຊີນລາ ສສ.ຫວຽດນາມ, 2. ດ່ານນໍ້າໂສຍ ເມືອງວຽງໄຊ ເຊິ່ງເປັນດ່ານສາກົນ ຕິດກັບດ່ານນາແມວ ແຂວງແທັງຮວ່າ, 3. ເມືອງກວັນ ໂດຍມີເຈົ້າເມືອງ ພ້ອມດ້ວຍບັນດາພະແນກການທີ່່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງເມືອງກວັນ ແລະ ເມືອງຊໍາໃຕ້ ເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ 4. ສພຂ ຫົວພັນ.

ຄະນະ ໄດ້ຮັບຟັງລາຍງານຈາກພະແນກການຂອງແຂວງ, ເຈົ້າເມືອງ ພ້ອມດ້ວຍພະແນກການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກ່ຽວກັບວຽກງານເຜົ່າ ແລະ ສາສະໜາ, ວຽກງານປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງຄົນເຂົ້າ-ອອກ ຜ່ານດ່ານຊາຍແດນ ກໍຄືການຍົກຍ້າຍພົນລະເມືອງຂອງປະຊາຊົນລຽບຕາມຊາຍແດນ; ເມືອງສົບເບົາ ຕັ້ງຢູ່ເຂດນໍໍ້າມ່າຕອນໃຕ້ ຫ່າງຈາກເທສະບານແຂວງ 82 ​ກິໂລແມັດ, ມີພົນລະເມືອງ 25.853 ຄົນ, ມີ 6 ເຜົ່າຢູ່ຮ່ວມກັນ ຄື: ເຜົ່າລາວລຸ່ມ 9,07%, ເຜົ່າໄຕແດງ 49,63%, ເຜົ່າມົ້ງ 31,55%,​ ເຜົ່າກຶມມຸ 4,29%, ເຜົ່າອີວມຽນ 4,87% ແລະ ​ເຜົ່າຊິງມູນ 0,56%, ມີນໍ້າມ່າໄຫລຜ່ານແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້, ມີຊາຍແດນທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບເມືອງເວີ້ນໂຮ່, ເມືອງມົກເຈົາ, ເມືອງອຽນເຈົາ ແລະ ເມືອງລາດ ສສ.ຫວຽດນາມ, ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບເມືອງຊໍາເໜືອ, ທິດໃຕ້ຕິດກັບເມືອງວຽງໄຊ, ທິດເໜືອຕິດກັບເມືອງຊຽງຄໍ້; ພື້້ນຖານໂຄງລ່າງໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ເປັນຕົ້ນການທະລຸເສັ້ນທາງເຂົ້າຫາແຕ່ລະບ້ານ, ການສ້າງຕາຂ່າຍໄຟຟ້າ, ລະບົບນໍ້າລິນນໍ້າໃຊ້, ມີການສື່ສານໂທລະຄົມເກືອບທຸກບ້ານ; ປະຊາຊົນປູກຝັງລ້ຽງສັດຕາມເງື່ອນໄຂແຕ່ລະເຂດ, ແຕ່ລະບ້ານ ໂດຍສະເພາະແມ່ນໂຄງການປູກຫຍ້າລ້ຽງງົວ ຢູ່ບ້ານລ້ອງເງິນ, ໂຄງການປູກໝາກໜອດຢູ່ບ້ານປ່າຮ່າງ, ໂຄງການປ່ອນເງິນລ້ຽງສັດໃຫຍ່ ງົວ, ຄວາຍ ໃຫ້ 12 ບ້ານ ຢູ່ກຸ່ມປ່າຮ່າງ-ຫ້ວຍຮຽງ ເປັນມູນຄ່າ 374.945.000 ກີບ,​ ມີ 75 ຄອບຄົວ; ເມື່ອບໍ່ດົນຜ່ານມາ ຢູ່ກຸ່ມບ້ານປ່າຮ່າງ ແມ່ນເກີດມີຂໍ້ຂັດແຍ່ງເລັກນ້ອຍ ລະຫວ່າງຊາວບ້ານຜູ້ຖືສາສະໜາດັ້ງເດີມ ກັບຫົວໜ້າສາສະໜາກາໂຕລິກ,  ແຕ່ທາງອໍານາດການປົກຄອງເມືອງສົບເບົາ ກໍໄດ້ມີການສຶກສາອົບຮົມພວກກ່ຽວ ໃຫ້ມີຄວາມສາມັກຄີປອງດອງກັນ, ບັນຫາຢາເສບຕິດ ຍັງເປັນປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ຢູ່ເມືອງສົບເບົາ ກໍຄືບໍລິເວນທີ່ມີຊາຍແດນຕິດຈອດກັບປະເທດເພື່ອນບ້ານ, ບັນຫາການສົ່ງອອກສິນຄ້າກະສິກໍາຂອງປະຊາຊົນຜ່ານດ່ານທ້ອງຖິ່ນ ແມ່ນໄດ້ຖືກຈໍາກັດຈາກປະເທດເພື່ອນບ້ານ ເຊິ່ງຕ້ອງໄປຜ່ານດ່ານສາກົນທີ່ຢູ່ໄກ.

ເມືອງກວັນ ແມ່ນເມືອງພູດອຍ  ຫ່າງຈາກເທສະບານແຂວງ 179 ກິໂລແມັດ, ມີພົນລະເມືອງ 26.530 ຄົນ, ປະກອບດ້ວຍ 4 ຊົນເຜົ່າຄື: ເຜົ່າລາວລຸ່ມ 26,71%, ເຜົ່າມົ້ງ 54,69%, ເຜົ່າກຶມມຸ 11,69% ແລະ ເຜົ່າໄຕແດງ 69,71%; ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນລະດັບ 6,11% ຕໍ່ປີ, ລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ (GDP) ບັນລຸໄດ້ 539,21 ຕື້ກີບ, ທ່າແຮງຂອງເມືອງແມ່ນການປູກຝັງ, ລ້ຽງສັດ ແລະ ຫັດຖະກໍາຕໍ່າຫູກ; ວຽກງານປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ແມ່ນສາມາດສະກັດກັ້ນໄດ້ ປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ຕ່າງໆໃນສັງຄົມ, ສະກັດກັ້ນ ແລະ ແກ້ໄຂການລະເມີດປູກຝິ່ນ, ການເສບ, ການຄ້າຂາຍສິ່ງເສບຕິດ ເຮັດໃຫ້ທົ່ວເມືອງມີຄວາມສະຫງົບໂດຍພື້ນຖານ; ນັບແຕ່ສ້າງຕັ້ງເມືອງມາແຕ່ປີ 2012 ແມ່ນມີພຽງ 1 ຄອບຄົວ ທີ່ຫັນໄປຖືສາສະໜາເຢຊູ ຢູ່ບ້ານຜາແຫລມ ມີຈໍານວນ 8 ຄົນ ເຊິ່ງທາງອໍານາດການປົກຄອງ ແລະ ເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມ ກໍໄດ້ມີການສຶກສາອົບຮົມຄອບຄົວດັ່ງກ່າວ; ກອງຮ້ອຍຊາຍແດນ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຊຸກຍູ້ປະຊາຊົນ, ໄດ້ເຜີຍແຜ່ກົດໝາຍລະຫວ່າງຊາດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ ຢູ່ລຽບຕາມຊາຍແດນ ໃຫ້ປົກປັກຮັກສາບັນດາຫລັກໝາຍຊາຍແດນລະຫວ່າງ 2 ປະເທດ ລາວ-ຫວຽດນາມ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຍຸທ່າງທໍາມາຫາກິນ ແລະ ໄປມາຫາສູ່ໄດ້ສະດວກສະບາຍ;​ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ບັນດາປ້ອມຍາມຢູ່ລຽບຊາຍແດນ ສາມາດກວດກາ ແລະ ແຈ້ງຄົນເຂົ້າ-ອອກຕ່າງປະເທດ ໄດ້ທັງໝົດ 2.750 ຄົນ, ແກ້ໄຂບັນຫາຄົນຕ່າງປະເທດເຂົ້າເມືອງຜິດກົດໝາຍໄດ້ 95 ຄົນ.

ທ່ານ ພົທ. ແສງນວນ ໄຊຍະລາດ ໄດ້ມີຄໍາເຫັນໂອ້ລົມ ແລະ ໃຫ້ທິດຊີ້ນໍາ ໂດຍສະແດງຄວາມຊົມເຊີຍ ຕໍ່ຜົນງານໃນການປະຕິບັດແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມໃນໄລຍະຜ່ານມາ;​ ຕໍ່ກັບບັນດາບັນຫາ ແລະ ປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້, ທ່ານໄດ້ເນັ້ນໃຫ້ມີການສຶກສາອົມຮົມກ່ຽວກັບບັນຫາທາງສາສະໜາດ້ວຍຄວາມນຸ້ມນວມ ເພາະວ່າສາສະໜາ ແມ່ນທີ່ເພິ່ງທາງດ້ານຈິດວິນຍານຂອງຄົນເຮົາ, ແຕ່ບໍ່ໃຫ້ເຄື່ອນໄຫວທາງສາສະໜາ ທີ່ຂັດຕໍ່ລັດຖະທໍາມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ;  ໃຫ້ເພີ່ມທະວີຄວາມສາມັກຄີປຸ້ມລຸມບັນດາເຜົ່າ ໃຫ້ເປັນປຶກແຜ່ນແໜ້ນໜາ, ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການຜະລິດເປັນສິນຄ້າເພື່ອແກ້ໄຂຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍອີງໃສ່ສະພາບທ່າແຮງຄວາມເປັນຈິງຂອງທ້ອງຖິ່ນ ໂດຍສະເພາະການປູກຝັງ ແລະ ລ້ຽງສັດ; ວຽກງານປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ຕ້ອງກໍາໃຫ້ໄດ້ຄົນເຂົ້າ-ອອກເມືອງຜິດກົດໝາຍ ຕະຫລອດຮອດການມາສ້າງຄອບຄົວກັບຄົນຕ່າງປະເທດ, ຄົນລາວໄປສ້າງຄອບຄົວກັບຄົນຕ່າງປະເທດ ແລະ ການເຄື່ອນຍ້າຍມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ແລະ ອື່ນໆ; ຕໍ່ບັນດາຂໍ້ສະເໜີຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນຫາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ຖະໜົນຫົນທາງ, ດ້ານການສຶກສາ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ ແມ່ນຈະນໍາສະເໜີຕໍ່ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອແກ້ໄຂຕາມຄວາມເໝາະສົມ.

ໃນໂອກາດດັ່ງກ່າວ, ທ່ານ ພົທ. ແສງນວນ ໄຊຍະລາດ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ຍັງໄດ້ຢ້ຽມຢາມສະຖານທີ່ປະຫວັດສາດ ຖໍ້າແມ ບ້ານພຽງສາ ເມືອງຊຽງຄໍ້ ເຊິ່ງເປັນສະຖານທີ່ທີ່ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ປະກາດສ້າງຕັ້ງກອງຮ້ອຍລາດຊະວົງ ໃນວັນທີ 20 ມັງກອນ 1949 ອັນເປັນຕົ້ນກໍາເນີດຂອງກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ກໍຄືຂະບວນການຕໍ່ສູ້ປົດປ່ອຍຊາດດ້ວຍກໍາລັງປະກອບອາວຸດ ແລະ ທ່ານຍັງໄດ້ມອບເຄື່ອງບໍລິໂພກຈໍານວນໜຶ່ງ ໃຫ້ທະຫານກອງຮ້ອຍຊາຍແດນ 213.