ປຊຊ. ການຜະລິດພາຍໃນ ຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງການຊົມ ໃຊ້ໃນຊີວິດປະຈຳວັນ ຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ນຳເຂົ້າສິນຄ້າຈາກຕ່າງປະເທດ, ໃນຂະນະທີ່ການສະໜອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃນລະບົບທະນາຄານ ບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງສັງຄົມ ບວກກັບການແຂງຄ່າຂອງ ເງິນໂດລາ ແລະ ເງິນບາດ ຈຶ່ງ ສົ່ງຜົນໃຫ້ເງິນກີບອ່ອນຄ່າລົງເມື່ອທຽບກັບເງິນສອງສະກຸນດັ່ງກ່າວ.
ທ່ານ ສອນໄຊ ສິດພະໄຊ ຜູ້ວ່າການທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ (ທຫລ) ໄດ້ຂຶ້ນຊີ້ແຈງ ກ່ຽວກັບສະພາບເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ອັດຕາແລກປ່ຽນ, ອັດຕາເງິນເຟີ້ ແລະ ມາດຕະ ການແກ້ໄຂຕໍ່ກອງປະຊຸມສະ ໄໝສາມັນເທື່ອທີ 9 ຂອງສະ ພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ VIII ໃນວັນທີ 25 ມິຖຸນາ ຜ່ານມາ ໂດຍການເປັນປະທານຂອງທ່ານ ນາງ ປານີ ຢາທໍ່ຕູ້ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ.
ທ່ານຜູ້ວ່າການທະນາຄານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2020 ການດັດສົມເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ສະເລ່ຍຕໍ່ເດືອນ ໃຫ້ແກ່ການນໍາເຂົ້າສິນຄ້າທີ່ຈໍາເປັນຂອງທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ຫຼຸດລົງເກືອບ 50% ແລະ ກໍາລັງການສະໜອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດຂອງທະນາຄານທຸລະກິດ ສະເລ່ຍຕໍ່ເດືອນຫຼຸດລົງເກືອບ 41% ທຽບໃສ່ລະດັບສະເລ່ຍຕໍ່ເດືອນ ໃນໄລຍະ 5 ປີກ່ອນໜ້ານີ້; ຈາກເມື່ອກ່ອນໃນໄລຍະແຕ່ປີ 2013-2017 ແຫຼ່ງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ເພື່ອຮອງຮັບການນໍາເຂົ້າ ໂດຍສະ ເລ່ຍ ເກືອບ 80% ແມ່ນມາ ຈາກຂະແໜງການທະນາຄານ ແລະ ສ່ວນທີ່ເຫຼືອມາຈາກການ ສະໜອງກັນເອງຂອງສັງຄົມ. ແຕ່ມາໃນໄລຍະຕົ້ນປີ 2020, ຂະແໜງການທະນາຄານສາ ມາດສະໜອງເງິນຕາຕ່າງປະ ເທດ ເພື່ອຮອງຮັບການນໍາເຂົ້າໄດ້ສະເລ່ຍພຽງແຕ່ 50% ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມຕ້ອງຊອກແຫຼ່ງສະໜອງກັນເອງສູງຂຶ້ນ. ສະ ພາບດັ່ງກ່າວໄດ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ ຄວາມຕ້ອງການ ເງິນຕາຕ່າງປະ ເທດຂອງສັງຄົມຍິ່ງເພີ່ມສູງຂຶ້ນ ໂດຍສະເພາະເງິນໂດລາ ສົ່ງຜົນໃຫ້ຢູ່ຕະຫຼາດມີການ ສະເໜີຂໍຊື້ ໃນອັດຕາສູງກາຍ 9.700 ກີບ/ໂດລາ ຊຶ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ສ່ວນຕ່າງລະຫວ່າງອັດຕາແລກປ່ຽນ ທະນາຄານ ແລະ ຕະຫຼາດສະເລ່ຍ 6 ເດືອນຢູ່ໃນລະດັບ 5,52% ສໍາລັບເງິນກີບທຽບກັບໂດລາ.
ຈາກສະພາບການອ່ອນຄ່າຂອງຄ່າເງິນກີບທຽບກັບໂດລາ ແລະ ທຽບກັບເງິນບາດ ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວ ມານັ້ນ ໃນເງື່ອນໄຂຂອງປະເທດເຮົາທີ່ການຜະ ລິດພາຍໃນຍັງບໍ່ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງການຊົມໃຊ້ ຈຶ່ງຈໍາເປັນຕ້ອງ ໄດ້ນໍາເຂົ້າສິນຄ້າທີ່ຈໍາເປັນຕໍ່ ການດໍາລົງຊີວິດສ່ວນໃຫຍ່ຈາກ ຕ່າງປະເທດ ແນ່ນອນວ່າຕົ້ນ ທຶນໃນການນໍາເຂົ້າສິນຄ້າເຫຼົ່າ ນັ້ນກໍຍ່ອມໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້ ໃນອະນາຄົດ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນ ປັດຈຸບັນນີ້ ການອ່ອນຄ່າຂອງ ອັດຕາແລກປ່ຽນບໍ່ ແມ່ນປັດໄຈຕົ້ນຕໍ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ລະດັບລາຄາ ກໍຄືອັດຕາເງິນເຟີ້ຂອງ ສປປ ລາວ ໃນການຄິດໄລ່ ດັດສະນີລາຄາການຊົມໃຊ້ລວມຂອງ ສປປ ລາວ, ລາຍການສິນຄ້ານໍາເຂົ້າສິນຄ້າ (255 ລາຍການ ຈາກທັງໝົດ 485 ລາຍການ) ທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນ ກະທົບ ຈາກການອ່ອນຄ່າຂອງອັດຕາແລກປ່ຽນນັ້ນ ກວມ ເອົານໍ້າໜັກພຽງແຕ່ 30,7% ໃນການຄິດໄລ່ດັດສະນີລາຄາ ການຊົມໃຊ້ລວມ ຊຶ່ງສະເລ່ຍ 5 ເດືອນ ຕົ້ນປີ 2020, ອັດຕາເງິນເຟີ້ສໍາລັບດັດສະນີຜະລິດຕະພັນນໍາເຂົ້າ ຢູ່ໃນລະດັບ 3,62%, ອັດຕາເງິນເຟີ້ສໍາລັບດັດສະນີຜະລິດຕະພັນສິນຄ້າພາຍໃນ ຢູ່ໃນລະດັບ 7,25% ເຮັດໃຫ້ອັດຕາເງິນເຟີ້ລວມ ຢູ່ໃນລະດັບ 6,12%.
ອັດຕາເງິນເຟີ້ຂອງ ສປປ ລາວ ໂດຍລວມໄດ້ມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ນັບແຕ່ທ້າຍປີ 2018 ເປັນຕົ້ນມາ, ໄດ້ເໜັງຕີງກ້າວກະໂດດແຮງໃນໄລຍະເດືອນ 10/2019, ຈາກລະດັບ 3,92% ໃນເດືອນ 9/2019 ມາເປັນ 5,34% ໃນເດືອນ 10/2019 ແລະ ໄດ້ສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນສູງສຸດຮອດ 6,94% ໃນເດືອນ 1/2020 ຈາກລະດັບ 6,29% ໃນເດືອນ 12/2019. ສາເຫດຫຼັກທີ່ເຮັດໃຫ້ອັດຕາເງິນເຟີ້ເພີ່ມຂຶ້ນແຮງ ແມ່ນຍ້ອນການເພີ່ມຂຶ້ນສູງຫຼາຍຂອງດັດສະນີລາຄາໝວດສະບຽງອາຫານ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມທີ່ບໍ່ແມ່ນເຫຼົ້າ ທີ່ເປັນຜົນສະທ້ອນຈາກການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ ລາຄາຊີ້ນ, ເຂົ້າສານ, ປາ ຍ້ອນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ຈາກ ໄພນໍ້າຖ້ວມໃນໄລຍະກ່ອນ ໜ້າ, ໂຣກລະບາດ ໃນສັດ ເຮັດໃຫ້ການສະໜອງສະບຽງອາຫານບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການທີ່ຍັງຢູ່ໃນລະດັບສູງ ໂດຍສະເພາະໃນໄລຍະບຸນປີໃໝ່ຂອງຊາວຈີນ-ຫວຽດນາມ. ນອກຈາກນີ້, ດັດສະນີລາຄາໝວດສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການອື່ນໆ” ກໍໄດ້ປັບສູງຂຶ້ນ ຕາມລາຄາສິນຄ້ານໍາເຂົ້າ ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນການອ່ອນ ຄ່າ ຂອງຄ່າເງິນກີບທຽບກັບ ເງິນໂດລາ ແລະ ເງິນບາດ, ແລະ ການເພີ່ມຂຶ້ນສູງຂອງລາຄາຄໍາ ໃນໄລຍະເດືອນ 1/2020 ຕາມການໃຫ້ເຫດຜົນຂອງສູນ ສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ-ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ, ຈາກນັ້ນ ນັບແຕ່ໄລຍະເດືອນ 2/2020 ເປັນຕົ້ນມາ ຈາກນັ້ນອັດຕາເງິນເຟີ້ໄດ້ມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງເລັກໜ້ອຍ ຕາມສະພາບລາຄານໍ້າມັນຢູ່ສາກົນ ແລະ ພາຍ ໃນທີ່ໄດ້ຫຼຸດລົງ ສົມທົບກັບລາຄາສະບຽງອາຫານຈໍານວນໜຶ່ງທີ່ໄດ້ປັບຫຼຸດລົງ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ສະພາບການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ກໍໄດ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ດັດສະນີລາຄາໝວດຮ້ານອາຫານ ແລະ ໂຮງແຮມ ແລະ ດັດສະນີລາຄາໝວດເຫຼົ້າ ແລະ ຢາສູບ ປັບຫຼຸດລົງເຊັ່ນກັນ.
ສັງລວມແລ້ວ ໃນໄລຍະ 5 ເດືອນຕົ້ນປີ 2020, ປັດໄຈຕົ້ນຕໍທີ່ພາໃຫ້ອັດຕາເງິນເຟີ້ຂອງ ສປປ ລາວ ເພີ່ມຂຶ້ນ ແມ່ນໄດ້ຮັບແຮງກົດດັນຈາກທັງເບື້ອງຄວາມຕ້ອງການ (Demand Pull) ໃນສະພາບທີ່ພື້ນຖານການຜະລິດພາຍໃນຍັງບໍ່ເຂັ້ມແຂງ ສົມທົບກັບທຸກປະເທດປະຕິບັດມາດຕະການປິດປະເທດ ແລະ ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂບັນຫາພະຍາດລະບາດໂຄວິດ-19 ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄວາມຕ້ອງການ ໂດຍສະເພາະ ສະບຽງອາຫານ, ສິນຄ້າອຸປະໂພກບໍລິໂພກທີ່ຈໍາເປັນພື້ນຖານໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ, ສິນຄ້າປະເພດຢາ ແລະ ອຸປະກອນປ້ອງກັນພະຍາດ ຍິ່ງມີສູງຂຶ້ນ ໃນຂະນະທີ່ຕ່ອງໂສ້ການຜະລິດ ແລະ ການຈໍລະຈອນຂອງຫຼາຍສິນຄ້າໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ແລະ ມີການຢຸດສະງັກ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ປັດໄຈຈາກແຮງກົດດັນດ້ານຕົ້ນທຶນ (Cost Push) ກໍມີຜົນເນື່ອງຈາກການປັບຂຶ້ນລາຄາຂອງສິນຄ້າບາງປະເພດ ຢູ່ປະເທດຜູ້ສົ່ງອອກ ຕາມສະພາບກົນໄກການສະໜອງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ສົມທົບກັບການອ່ອນຄ່າຂອງຄ່າເງິນກີບທຽບໃສ່ປີຜ່ານມາ ໄດ້ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ລາຄາສິນຄ້ານໍາເຂົ້າເພີ່ມຂຶ້ນ ສົ່ງຜົນໃຫ້ຕົ້ນທຶນການຜະລິດສິນຄ້າບາງສ່ວນເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນສິນຄ້າປະເພດວັດຖຸດິບຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ປຸຍວິທະຍາສາດ, ແນວພັນພືດ, ແນວພັນສັດ, ຢາປ້ອງກັນພະຍາດ ຍັງຕ້ອງໄດ້ອາໄສການນໍາເຂົ້າເປັນຫຼັກ.