(ໂອກາດສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນແມ່ຍິງສາກົນ ຄົບຮອບ 113 ປີ)

ໂດຍ: ສ.ບຸດປະຊາ

“ການນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ສໍາລັບທຸກຄົນ: ການໃຊ້ນະວັດຕະກຳ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ເພື່ອຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ” (Digital: Innovation and Technology for Gender Equality) ນີ້ແມ່ນຄໍາຂວັນ ໃນການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນແມ່ຍິງສາກົນ ຄົບຮອບ 113 ປີ (8/3/1990-8/3/2023) ເຊິ່ງການສະເຫຼີມສະຫຼອງພາຍໃຕ້ຄໍາຂວັນນີ້ ແມ່ນເປັນການສົ່ງເສີມ ແລະ ສ້າງໂອກາດໃຫ້ແມ່ຍິງ, ເດັກຍິງ ໄດ້ເຂົ້າເຖິງດີຈີຕອນ ກໍຄືການນໍາໃຊ້ນະວັດຕະກຳ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ເຂົ້າໃນຊີວິດປະຈໍາວັນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ບໍ່ວ່າເປັນການເຮັດວຽກງານຕ່າງໆ ຫຼື ການນໍາໃຊ້ເພື່ອຕອບສະໜອງ ໃຫ້ແກ່ການເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບທາງເພດ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ແລະ ອື່ນໆ. ພ້ອມດຽວກັນ, ກໍເປັນການສົ່ງເສີມເພື່ອໃຫ້ທຸກຄົນ ເອົາໃຈໃສ່ເຮັດໃຫ້ ການນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ມີຄວາມປອດໄພ, ປາສະຈາກການອັກຄະຕິທາງເພດ (ຢຽດເພດ) ຕໍ່ກັບຄວາມສາມາດໃນການນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງທາງອິນເຕີເນັດ ຕໍ່ເພດຍິງ.

​ຈາກຍຸກທໍາອິດ ທີ່ມີການເລີ່ມນໍາໃຊ້ຄອມພິວເຕີ ຈົນມາເຖິງຍຸກປັດຈຸບັນຂອງໂລກສະເໝືອນຈິງ (VR: Virtual Reality) ແລະ ປັນຍາປະດິດ (AI: Artificial Intelligence) ຜູ້ຍິງໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການສ້າງໂລກແຫ່ງດີຈີຕອນ ເຊິ່ງເປັນສິ່ງທີ່ສຳຄັນໃນການດຳລົງຊີວິດປະຈໍາວັນ. ຄວາມສຳເລັດເຫຼົ່ານັ້ນ ໄດ້ສວນທາງກັບທຸກຢ່າງທີ່ເກີດຂຶ້ນ ໃນອະດີດບໍ່ເຄີຍມີການຍອມຮັບ ຫຼື ຊົມເຊີຍພວກເຂົາ. ທຸກມື້ນີ້, ຊ່ອງວ່າງລະຫວ່າງເພດ ທີ່ຍັງມີຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໃນການເຂົ້າເຖິງດີຈີຕອນ ເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງ ບໍ່ສາມາດເປີດສັກກະຍະພາບຂອງເຕັກໂນໂລຊີໄດ້ຢ່າງເຕັມທີ່ ເຊິ່ງຜົນສຳຫຼວດຂອງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອສົ່ງເສີມຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ ແລະ ສົ່ງເສີມຄວາມກ້າວໜ້າຂອງແມ່ຍິງ (UN Women) ເຫັນວ່າ ໃນທົ່ວໂລກມີຜູ້ຍິງທີ່ເຮັດວຽກ ກ່ຽວກັບປັນຍາປະດິດ ພຽງ 22%; ຈາກຜົນວິເຄາະທົ່ວໂລກ ໃນລະບົບປັນຍາປະດິດ 133 ລະບົບ ໃນອຸດສາຫະກໍາຕ່າງໆ ພົບວ່າ 44,2% ໄດ້ມີການສະແດງເຖິງຄວາມຢຽດເພດ ແລະ ການສຳຫຼວດຈາກນັກຂ່າວເພດຍິງ ຈາກ 125 ປະເທດ ພົບວ່າ ມີ 73% ປະສົບກັບຄວາມຮຸນແຮງທາງອອນລາຍ ໃນເວລາທີ່ພວກເຂົາເຮັດວຽກ.

ໃນຂະນະດຽວກັນ, ເຕັກໂນໂລຊີ-ດີຈີຕອນ ກໍກຳລັງເປີດປະຕູບານໃໝ່ ສຳລັບການເພີ່ມຂີດຄວາມສາມາດຂອງແມ່ຍິງ, ເດັກຍິງ ແລະ ກຸ່ມຄົນດ້ອຍໂອກາດອື່ນໆ ນັບແຕ່ການຮຽນຮູ້ດີຈີຕອນ ຕອບສະໜອງໃຫ້ແກ່ການເບິ່ງແຍງທາງດ້ານສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ເຊິ່ງດີຈີຕອນ ໄດ້ສ້າງໂອກາດແບບທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ ເພື່ອລົບລ້າງທຸກຮູບການຂອງຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບ. ປັດຈຸບັນ, ຫຼາຍປະເທດທົ່ວໂລກ ກໍາລັງຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ເພື່ອສ້າງຄວາມສາມາດ ແລະ ສ້າງໂອກາດໃຫ້ແມ່ຍິງ, ເດັກຍິງ ໄດ້ເຂົ້າເຖິງການນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ໂດຍຕິດພັນກັບການຫັນເປັນດີຈີຕອນ ໃນທຸກຂົງເຂດວຽກງານ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ປະເທດຕ່າງໆ ກໍໄດ້ດຳເນີນບັນດາວຽກງານທີ່ເປັນການສົ່ງເສີມຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ແລະ ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແມ່ຍິງ ໂດຍການຮ່ວມມືກັບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງລະດັບສາກົນ ກ່ຽວກັບແມ່ຍິງ ກໍຄື ສະຫະພັນແມ່ຍິງ ປະຊາທິປະໄຕສາກົນ, ອົງການແຮງງານສາກົນ ແລະ UN Women; ການຈັດຕັ້ງລະດັບອາຊຽນ ເປັນຕົ້ນ ຄະນະກຳມະການແມ່ຍິງອາຊຽນ, ຄະນະກຳມະການອາຊຽນ ເພື່ອສົ່ງເສີມ ແລະ ປົກປ້ອງສິດທິແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ນອກນີ້, ກໍປະຕິບັດບັນດາສົນທິສັນຍາ ແລະ ຖະແຫຼງການຕ່າງໆຂອງສາກົນ ກ່ຽວກັບແມ່ຍິງ ເຊິ່ງ ສປປລາວ ກໍເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ໄດ້ປະຕິບັດ ຄື ສົນທິສັນຍາ ໄອໂລ (ILO) ວ່າດ້ວຍຄວາມສະເໝີພາບ ໃນການໄດ້ຮັບຄ່າແຮງງານ ສຳລັບກຳມະກອນແມ່ຍິງ ແລະ ກຳມະກອນຜູ້ຊາຍ (ລາວເຮົາໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມເປັນພາຄີໃນວັນທີ 13/6/2008), ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິທາງການເມືອງຂອງແມ່ຍິງ (ລາວ ໄດ້ເຂົ້າເປັນພາຄີ ໃນວັນທີ 28/1/1969), ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການລົບລ້າງທຸກຮູບການຈຳແນກຕໍ່ແມ່ຍິງ ຫຼື ເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ: ສົນທິສັນຍາຊີດໍ (ລາວ ໄດ້ເຊັນຮັບຮອງເອົາ ໃນເດືອນ 7/1980 ແລະ ໃຫ້ສັດຕະຍາບັນ ໃນວັນທີ 14/8/1981), ຖະແຫຼງການສາກົນ ວ່າດ້ວຍການລົບລ້າງການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງ ໄດ້ຖືກຮັບຮອງເອົາ ໃນປີ 1993 ແລະ ສປປລາວ ໄດ້ເຂົ້າເປັນພາຄີ ໃນປີດຽວກັນ.

ການເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ສົນທິສັນຍາ ແລະ ຖະແຫຼງການຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບແມ່ຍິງ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ພັກ-ລັດຖະບານລາວ ຍາມໃດກໍໄດ້ຖືສຳຄັນ ການສົ່ງເສີມຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ແລະ ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ, ເດັກຍິງ ທີ່ຕິດພັນກັບແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກ, ລັດຖະທຳມະນູນ, ລະບຽບກົດໝາຍ. ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ກ່າວກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍປົດປ່ອຍແມ່ຍິງ ໄວ້ວ່າ: “ສ້າງເງື່ອນໄຂທຸກຢ່າງໃຫ້ແມ່ຍິງ ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນແມ່ຍິງຜູ້ອອກແຮງງານບັນດາເຜົ່າ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມທຸກການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ໃນຊີວິດຂອງສັງຄົມ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເອົາໃຈໃສ່ຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໃຫ້ໄດ້ຮໍ່າຮຽນ, ຍົກລະດັບຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດໃຫ້ສູງຂຶ້ນທຸກດ້ານ” ເຊິ່ງປັດຈຸບັນ ພັກ-ລັດ ກໍຄືພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ຄື ສູນກາງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ, ຄະນະກຳມາທິການແຫ່ງຊາດເພື່ອຄວາມກ້າວໜ້າຂອງແມ່ຍິງ ແລະ ແມ່-ເດັກ, ຄະນະສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດເພດຍິງ ກໍໄດ້ມີການປະສານງານກັນ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແມ່ຍິງ. ໂດຍສະເພາະກິດຈະກຳທີ່ຕິດພັນກັບຄໍາຂວັນ ຂອງການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນແມ່ຍິງສາກົນປີນີ້ ສູນກາງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ “ຈະໄດ້ເນັ້ນໃສ່ບັນດານັກຮຽນ-ນັກສຶກສາ, ຍິງໜຸ່ມ ເຂົ້າມາຮັບຟັງການສຳມະນາ ໃນຫົວຂໍ້ຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວພັນກັບການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີ ເພື່ອສົ່ງເສີມໃຫ້ມີທັກສະ ແລະ ມີການພັດທະນາຕົນເອງ ຄືດັ່ງທີ່ໄດ້ອອກແຈ້ງການກ່ຽວກັບການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນດັ່ງກ່າວ”. ນອກນີ້, ກໍຍັງໄດ້ສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍການພົວພັນຮ່ວມມືສອງຝ່າຍກັບສະຫະພັນແມ່ຍິງ ປະເທດເພື່ອນມິດຍຸດທະສາດ, ຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງແມ່ຍິງປະເທດອາຊຽນ ແລະ ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມງານຕ່າງໆ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແມ່ຍິງລາວໃນທຸກດ້ານ.

ສະຫຼຸບແລ້ວ, ການສົ່ງເສີມໃຫ້ແມ່ຍິງ ໄດ້ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ ນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ກໍຄື ນໍາໃຊ້ນະວັດຕະກຳ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ກໍເປັນອີກດ້ານໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນ ໃນການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ ທັງເປັນການສ້າງຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ ເຊິ່ງແມ່ຍິງໃນທົ່ວໂລກ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ເພາະເປັນການສ້າງໂອກາດໃຫ້ແມ່ຍິງ ໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນວຽກງານປັນຍາປະດິດ, ກຳຈັດແນວຄິດອັກຄະຕິ ຕໍ່ຂີດຄວາມສາມາດຂອງແມ່ຍິງໃນການນໍາໃຊ້ນະວັດຕະກຳ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ລວມທັງການສົ່ງເສີມບໍ່ໃຫ້ມີຄວາມຮຸນແຮງທາງອອນລາຍ ຕໍ່ແມ່ຍິງ ເພື່ອໃຫ້ການນໍາໃຊ້ດີຈີຕອນ ແມ່ນສຳລັບທຸກຄົນ.