ດັ້ນກີບເມກ
ຄົນລາວເຮົາຈະເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນກົງກັບວັນສິນແຮມ 14 ຄໍ່າ ເດືອນ 9 ຂອງທຸກໆປີ ເຊິ່ງປີນີ້ກົງກັບວັນທີ 26 ສິງຫາ 2022 ການຈັດກຽມອາຫານ ຈະແບ່ງອອກເປັນ 4 ສ່ວນຄື: ກຽມໄວ້ຖວາຍທານແກ່ພະສົງ, ແບ່ງໄວ້ກິນຄອບຄົວ, ແຈກຢາຍພີ່ນ້ອງ ແລະ ສ່ວນສຸດທ້າຍ ເອົາໄປວາງໄວ້ຕາມສະຖານທີ່ຕ່າງໆ ເພື່ອອຸທິດໃຫ້ຍາດພີ່ນ້ອງທີ່ຕາຍໄປ ໄດ້ມາຮັບເອົາຜົນບຸນອຸທິດໃຫ້, ເວລາເຮົາຖວາຍທານແກ່ພະສົງ ຕ້ອງໄດ້ຢາດນໍ້າອຸທິດບຸນໄປໃຫ້ຍາດພີ່ນ້ອງທີ່ລ່ວງລັບໄປຕາມເຄົ້າທີ່ມາຂອງນິທານ.
ປະເດັນສໍາຄັນໃນບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ຕ້ອງໄດ້ແຍກແຍະຕີຄວາມໝາຍໃຫ້ອອກ ເພາະບຸນປາງນີ້ ຖືກຈັດໃນຮີດ 12 ທີ່ຄົນລາວປະຕິບັດສືບກັນມາຍາວນານ; ຜູ້ຂຽນສັງເກດເຫັນວ່າ: ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ເປັນການສະແດງອອກເຖິງຄວາມກະຕັນຍູຂອງຄົນລາວທີ່ສ້າງບຸນອຸທິດແກ່ຍາດພີ່ນ້ອງ (ຄວາມເຊື່ອເລື່ອງຜີ) ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງ ແມ່ນຊີວິດຄົນລາວກ່ຽວຂ້ອງກັບການກະເສດ ເຮົາສາມາດສັງເກດໄດ້ວ່າ: ອາຫານທີ່ເອົາໄປຖວາຍທານແກ່ພະສົງ ແລະ ອຸທິດຢາຍຕາມສະຖານທີ່ຕ່າງໆນັ້ນມີຫຍັງແນ່? ສ່ວນໃຫຍ່ກໍແມ່ນພືດຜົນຂອງການປູກຝັງໝາກໄມ້-ຫົວມັນ, ກ້ວຍ, ອ້ອຍ.
ດັ່ງນັ້ນ, ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ຈຶ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ສະທ້ອນການຖວາຍທານແກ່ພະສົງຢ່າງດຽວ ມັນຍັງກ່ຽວຂ້ອງເຖິງຄວາມກະຕັນຍູ ແລະ ຄວາມອຸດົມສົມບູນ ຂອງພືດຜົນການກະເສດ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການດໍາເນີນຊີວິດຂອງຄົນລາວໂດຍກົງ.
ຄວາມເຊື່ອທີ່ສະທ້ອນອອກໃນບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນກໍຄື: ເລື່ອງຄວາມກະຕັນຍູຕໍ່ບັນພະບູລຸດທີ່ລູກຫຼານຕ້ອງໄດ້ອຸທິດບຸນໄປໃຫ້. ພ້ອມນີ້, ມັນຍັງສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນວ່າ ການເຊື່ອເລື່ອງກໍາຄື: ຜູ້ໃດເຮັດດີຕ້ອງໄດ້ດີ, ຜູ້ເຮັດແຕ່ບຸນຕາຍໄປກໍໄດ້ພົບກັບຄວາມສຸກໄປສະຫວັນ, ຜູ້ໃດເຮັດຊົ່ວ ຕາຍໄປກໍຕົກນາຮົກ ເຊິ່ງຄວາມຈິງແລ້ວ ກໍາດີ ແລະ ກໍາຊົ່ວ ຖ້າໃຜປະພຶດແບບໃດກໍໄດ້ຜົນເຊັ່ນນັ້ນ. ຫຼາຍກໍລະນີ ກໍໄດ້ຮັບຜົນຂອງກໍາກ່ອນຕາຍ ມີທັງສຸກ ແລະ ທຸກ ດັ່ງນັ້ນ, ການໃຊ້ຊີວິດຕາມຫຼັກສິນທໍາບໍ່ບຽດບຽນຄົນອື່ນ ຊີວິດກໍຈະພົບກັບຄວາມສຸກ ເພາະການກະທໍາຄືເງົາຕິດຕາມໂຕເຮົາໄປທຸກທີ່.