(ສພຊ) – ລະຫວ່າງວັນທີ 24-27 ມິຖຸນາ 2024 ຄະນະຜູ້ແທນສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ນຳໂດຍທ່ານ ວຽງແກ້ວ ວັນນະຈັກ ຮອງປະທານກຳມາທິການວຽກງານສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການສັງເກດການ ການເລືອກຕັ້ງສະມາຊິກວຸດທິສະພາ ຫຼື ສະພາສູງ ແຫ່ງລາຊະອານາຈັກໄທ (ຊຸດທີ 13 ປີ 2024) ຕາມການເຊື້ອເຊີນຂອງສໍານັກງານຄະນະກໍາມະການການເລືອກຕັ້ງ ແຫ່ງ ລາຊະອານາຈັກໄທ; ມີບັນດາປະເທດອາຊຽນ ແລະ ບາງປະເທດນອກກຸ່ມອາຊຽນ ເຂົ້າຮ່ວມສັງເກດການທັງໝົດ 15 ປະເທດ ຄື: ສປປລາວ, ຫວຽດນາມ, ກຳປູເຈຍ, ມາເລເຊຍ,​ ອິນໂດເນເຊຍ, ຟີລິບປິນ, ມຽນມາ, ຕີມໍເລດສະເຕ, ມານດີບ, ອົດສະຕຣາລີ, ລັດເຊຍ, ເນປານ, ຜູ້ຕາງໜ້າສະຖານທູດອາເມລິກາ, ຜູ້ຕາງໜ້າສະຖານທູດອັງກິດ ແລະ ຜູ້ຕາງໜ້າສະຖານທູດຍີ່ປຸ່ນ.
ການເລືອກຕັ້ງສະມາຊິກວຸດທິສະພາ (ສວ) ແຫ່ງ ລາຊະອານາຈັກໄທ ຈັດຂຶ້ນທຸກໆ 5 ປີ ເຊິ່ງເລີ່ມແຕ່ປີ 1946 ເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍມີການສະຫຼັບສັບປ່ຽນກັນໄປລະຫວ່າງການເລືອກຕັ້ງກັບການແຕ່ງຕັ້ງ. ສຳລັບການເລືອກຕັ້ງ ສວ ຊຸດທີ 13 ໃນຄັ້ງນີ້ ແມ່ນມີລັກສະນະພິເສດກວ່າຊຸດຜ່ານໆມາ ເພາະໃຊ້ລະບົບຜູ້ລົງສະໝັກ ສວ ເປັນຜູ້ເລືອກກັນເອງພາຍໃນກຸ່ມອາຊີບຂອງຜູ້ລົງສະໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງ ເຊິ່ງໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 20 ກຸ່ມອາຊີບທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ຕາມຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດ ແລະ ປະສົບການ ຂອງຜູ້ລົງສະໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງ ຄື: 1. ກຸ່ມບໍລິຫານລັດ ແລະ ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ; 2. ກຸ່ມກົດໝາຍ ແລະ ຍຸຕິທຳ; 3. ກຸ່ມການສຶກສາ; 4. ກຸ່ມສາທາລະນະສຸກ; 5. ກຸ່ມອາ ຊີບຊາວນາ, ປູກພືດປະຈໍາປີ ຫຼືອື່ນໆ; 6. ກຸ່ມເຮັດສວນ, ປ່າໄມ້, ລ້ຽງສັດ, ການປະມົງ ຫຼື ອາຊີບອື່ນທີ່ຄ້າຍຄືກັນ; 7. ກຸ່ມພະນັກງານທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານ ຫຼື ອົງການລັດ, ແຮງງານ ຫຼືອື່ນໆ; 8. ກຸ່ມອາຊີບດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ, ການວາງແຜນຜັງເມືອງ, ອະສັງຫາລິມະຊັບ ແລະ ສາທາລະນຸປະໂພກ, ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ພະລັງງານ ຫຼື ອື່ນໆ; 9. ກຸ່ມຜູ້ປະກອບການທຸລະກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ກາງ ຕາມກົດໝາຍ ຫຼືຄ້າຍຄືກັນ; 10. ກຸ່ມຜູ້ປະ ກອບການທຸລະກິດ ນອກເໜືອໄປຈາກກຸ່ມທີ 9; 11. ກຸ່ມນັກທຸລະກິດ ຫຼື ຜູ້ປະກອບອາຊີບໃນການທ່ອງທ່ຽວ; 12. ກຸ່ມຜູ້ປະກອບການອຸດສາຫະກຳ ຫຼືອື່ນໆ ທີ່ມີລັກສະນະດຽວກັນ; 13. ກຸ່ມປະກອບອາຊີບທາງດ້ານວິທະຍາ ສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ການສື່ສານ, ການພັດທະນານະວັດຕະກໍາ ຫຼືອາຊີບອື່ນໆທີ່ຄ້າຍຄືກັນ; 14. ກຸ່ມແມ່ຍິງ; 15. ກຸ່ມຜູ້ອາຍຸສູງ, ຄົນພິການ, ກຸ່ມ​ຊົນ​ເຜົ່າ ຫຼືກຸ່ມອື່ນໆທີ່ຄ້າຍຄືກັນ; 16. ສິລະປະ, ວັດທະນະທໍາ, ດົນຕີ, ການສະ ແດງ ແລະ ການບັນເທິງ, ນັກກິລາ ຫຼືອື່ນໆ; 17. ກຸ່ມປະຊາສັງຄົມ, ກຸ່ມອົງການຈັດຕັ້ງຜົນປະໂຫຍດສາທາລະນະ ຫຼືອື່ນໆທີ່ມີລັກສະນະດຽວກັນ; 18. ກຸ່ມສື່ສານມວນຊົນ, ຜູ້ສ້າງວັນນະຄະດີ ຫຼືຄ້າຍຄືກັນ; 19. ກຸ່ມອາຊີບບຸກ ຄົນທີ່ເຮັດວຽກດ້ວຍຕົນເອງ ຫຼືຄ້າຍຄືກັນ ແລະ 20. ກຸ່ມອື່ນໆ.
ການເລືອກຕັ້ງ ສວ ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 3 ລະດັບໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍເລີ່ມຈາກການເລືອກຕັ້ງຂັ້ນເມືອງ (ອຳເພີ) – ຂັ້ນແຂວງ (ຈັງຫວັດ) – ລະດັບຊາດ ເຊິ່ງໄດ້ກຳນົດມາດຕະຖານເງື່ອນໄຂພື້ນຖານຂອງຜູ້ທີ່ຈະລົງສະ ໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງເປັນສະມາຊິກວຸດທິສະພາຂອງລັດຖະສະພາໄທ ໄວ້ດັ່ງນີ້: ຕ້ອງມີເຊື້ອຊາດ ແລະ ສັນຊາດໄທ ໂດຍກຳເນີດ, ມີອາຍຸ 40 ຂຶ້ນໄປ, ມີຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການຊໍານານງານ ແຕ່ 10 ປີຂຶ້ນໄປ ຕາມສາຍວິຊາສະ ເພາະຂອງກຸ່ມທີ່ຕົນເອງສະໝັກເຂົ້າເປັນ ສວ (ຍົກເວັ້ນກຸ່ມຜູ້ສູງອາຍຸ, ກຸ່ມແມ່ຍິງ, ຄົນພິການ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນທີ່ມີລັກ ສະນະຄ້າຍຄືກັນ ເຊິ່ງສຳລັບກຸ່ມນີ້ແມ່ນບໍ່ໄດ້ກຳນົດລະອຽດກ່ຽວກັບອາຍຸ ແລະ ປະສົບການໃນວຽກງານ) ໂດຍຈະໄດ້ຮັບການພິຈາລະນາຄັດເລືອກຈາກຄະນະກຳມະການຂັ້ນເມືອງ ເຊິ່ງມີຜູ້ລົງສະໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງຂັ້ນເມືອງຈາກທົ່ວລາຊະອານາຈັກໄທ ຈໍານວນທັງໝົດ 43,818 ຄົນ, ຄັດເລືອກເຂົ້າມາຮອບຂັ້ນແຂວງ 23,645 ຄົນ, ຄັດເລືອກເຂົ້າຮອບລະດັບຊາດ 2,995 ຄົນ; ຈາກນັ້ນກໍຈະໄດ້ເລືອກອີກ 2 ຮອບໃນລະດັບຊາດຄື: ຮອບທີ 1 ເລືອກຈາກ 2,995 ຄົນ ໃຫ້ເຫຼືອ 800 ຄົນ ແລະ ຮອບທີ 2 ເລືອກຈາກ 800 ຄົນ ໃຫ້ເຫຼືອ 300 ຄົນ, ໃນນີ້ມີ ສວ ​ສົມບູນ 200 ຄົນ ແລະ ສວ ສຳຮອງ 100 ຄົນ.
ການເລືອກຕັ້ງສະມາຊິກວຸດທິສະພາໄທ (​ລະດັບຊາດ) ຊຸດທີ 13 ນີ້ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນທີ່ຫໍປະຊຸມ IMPACT FORUM ເມືອງທອງທານີ ນັບແຕ່ເວລາ 9 ໂມງເຊົ້າຂອງວັນທີ 26 ເຖິງເວລາ 2 ໂມງເຊົ້າຂອງວັນທີ 27 ມິຖຸນາ 2024 ຈຶ່ງນັບຄະແນນສໍາເລັດ ເຊິ່ງໄດ້ດຳເນີນໄປຢ່າງເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ມີບັນຍາກາດອັນຟົດຟື້ນດີ ເພາະມີມວນຊົນເຂົ້າຮ່ວມເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍເຊັ່ນ: ຄະນະກຳມະການການເລືອກຕັ້ງ, ໜ່ວຍງານຊ່ວຍວຽກການເລືອກຕັ້ງ, ຜູ້ລົງສະໝັກຮອບສຸດທ້າຍ, ສື່ມວນຊົນ,​ ຜູ້ສັງເກດການທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ຍາດພີ່ນ້ອງຜູ້ສະໝັກ ແລະ ມວນຊົນທົ່ວໄປ ເຂົ້າຮ່ວມສັງເກດການ ເຊິ່ງມີຈຳນວນຫຼາຍກວ່າ 5,000 ຄົນ.
(ກົມພົວພັນລັດຖະສະພາສອງຝ່າຍ)